Nếu bạn quay video chuyên nghiệp, có lẽ đã nhiều lần “thèm thuồng” RED. RED từ lâu là lựa chọn hàng đầu cho các sản xuất ngân sách lớn, kết hợp chất lượng hình ảnh và tính linh hoạt mà đa số máy ảnh tiêu dùng không sánh được. Nhưng chúng cực kỳ đắt, có thể chạm khoảng 45.000 đô la ở phân khúc cao, vượt xa tầm với của hầu hết dự án thường ngày. Giờ đây, Nikon hứa sẽ mang phần độc đáo nhất của RED—định dạng file tạo nên chất ảnh đáng kinh ngạc—xuống mức giá dễ tiếp cận hơn rất nhiều.
Nikon ZR giá 2.200 đô la đầy tính năng hướng đến người quay. Máy có màn cảm ứng lớn, sáng; khả năng ghi âm với dải động gần như vô đối; và chống rung cảm biến đủ tốt để bỏ gimbal trong nhiều tác vụ. Nhưng nổi bật nhất là khả năng quay một biến thể của định dạng R3D từ RED. Đây là phiên bản rút gọn gọi là R3D NE, thiết kế riêng cho máy Nikon. Nó không mạnh bằng, nén bớt một số dữ liệu mà RED “xịn” không nén. Nhưng với những ai chấp nhận giới hạn, việc tiếp cận pipeline màu của RED và highlight rolloff đặc trưng là cực kỳ hấp dẫn.
Đây là chiếc máy Nikon đầu tiên hợp tác với RED kể từ khi thâu tóm công ty vào năm 2024, và nếu cả hai muốn gây chú ý, có thể nói họ đã làm được. Câu hỏi là: nó tiệm cận RED “thật” đến mức nào?
8 — Điểm Số Của Verge
Nikon ZR — 2.197 đô la
Điểm mạnh
- Truy cập định dạng file R3D
- Âm thanh nội bộ 32-bit
- Ngàm Z linh hoạt
- Màn cảm ứng 4 inch lớn, sáng
- Khởi động/tắt máy nhanh
Điểm yếu
- Cổng Micro HDMI
- Lỗ tripod quá sát cửa pin/thẻ
- Khó xoay màn khi cắm cáp
- Joystick nhỏ và hơi “mềm”
- Chỉ một khe CFexpress
Ít R3D Hơn, Nhưng Rẻ Hơn Rất Nhiều
R3D là định dạng video “RAW nén”, lưu gần như mọi thứ cảm biến thu được dưới dạng metadata trong khi vẫn giữ kích thước file quản lý được. Điều này cho phép đổi white balance, ISO, gamma, color space ở hậu kỳ gần như không suy hao chất lượng. Hữu ích cả cho quyết định sáng tạo sau khi quay, lẫn “cứu” footage khi điều kiện tệ. Người viết nhớ như in khi quay video trên tay smartphone trong điều kiện ánh sáng tệ nhiều năm trước, rồi thấy bạn dẫn Waveform Podcast, Marques Brownlee, đăng một bản đã chỉnh hoàn hảo cho cùng cảnh sau khi quay trên RED. Nói ngắn gọn, R3D là “mã gian lận”.
Định dạng R3D NE mà Nikon ZR hỗ trợ không phải R3D giống hệt máy RED dùng, mà là biến thể 12-bit (thay vì 16-bit chi tiết hơn ở máy cao cấp của RED) xây quanh kiến trúc cảm biến và xử lý của Nikon. Lý do là ZR dùng cảm biến 24,5 megapixel bán xếp chồng như Nikon Z6III, không phải cảm biến và chip tăng tốc nén chuyên biệt của RED. Trong thực tế, điều đó khiến R3D NE giống với N-RAW của Nikon về mặt nén, và chắc chắn “nặng máy” hơn khi xử lý so với R3D truyền thống của RED. Ở 6K 24p, file R3D NE của ZR làm quạt máy tính của người viết “gào” khi dựng, trong khi file R3D quay bằng RED V-Raptor ở 8K 24p lại cắt mượt như bơ.
Dẫu vậy, file R3D NE từ Nikon ZR trông cực kỳ giống file R3D từ RED V-Raptor. R3D NE vẫn dùng pipeline màu biểu tượng IPP2 có trên máy RED từ 2017, cho highlight rolloff mượt, màu đẹp và đáp tuyến tông giống phim. So với R3D chuẩn, R3D NE của ZR gần như giống hệt, ngoại trừ chút ám xanh nhẹ, nhiều khả năng do khác biệt đáp tuyến màu từ cảm biến Expeed của Nikon.
Một khác biệt lớn là cách xử lý ISO và nhiễu. Trên RED, ISO chỉ là metadata để phần mềm hiển thị sáng/tối hơn theo số stop, không “nướng” khuếch đại analog khi ghi. Miễn là bạn bảo vệ highlight khi quay, đổi ISO ở hậu kỳ chỉ ảnh hưởng tối thiểu đến nhiễu hay dải tương phản.
Trên ZR, đổi ISO sẽ tác động trực tiếp đến nhiễu và clipping, vì R3D NE “nướng” gain cảm biến trước khi nén. Nghĩa là đổi ISO ở hậu kỳ trên ZR sẽ nhanh chóng làm lộ thêm nhiễu. Nikon “lách” bằng cách buộc bạn quay ở hai ISO gốc—800 hoặc 6400 khi ghi R3D NE. Kết quả là hình sạch, nhưng sẽ nhiễu nếu bạn phải chỉnh phơi sáng mạnh tay ở hậu kỳ. Hình ảnh rất đẹp nếu bạn kiểm soát phơi sáng bằng ND hoặc khẩu, nhưng bạn chắc chắn có ít “đòn bẩy” phơi sáng hơn so với RED chuyên dụng.
Dù có giới hạn, thật ấn tượng là Nikon mang xuống một chiếc máy rẻ hơn rất nhiều mà vẫn giữ được “nhiều quyền năng RED”. Nếu bạn luôn muốn tiếp cận color science và đặc tính ảnh của RED, ZR đưa bạn đi gần như trọn con đường. Rào cản chủ yếu nằm ở khả năng bạn kiểm soát phơi sáng khi quay. Bạn vẫn có thể chỉnh mạnh như WB, color space sau đó. Nhưng nếu phơi sáng hỏng, việc “cứu” sẽ khó hơn so với RED thực thụ.
Đi Ngược Triết Lý Phần Cứng RED
Một lý do lớn khác người ta thích RED là tính mô-đun. Máy RED bắt đầu chỉ với “bộ não”—một khối có cảm biến, xử lý, cùng hàng loạt cổng để gắn thứ bạn cần. Máy tối giản và xoay quanh mô-đun đến mức cần đủ kiểu phụ kiện như màn hình, tay cầm để dùng được.
Ở tiêu chí này, Nikon đi hướng đối nghịch. ZR gần như đối lập RED—tích hợp nhiều đến mức bạn có thể quay chất lượng cao gần như không cần gắn thêm gì.
Ví dụ đầu tiên là màn cảm ứng 4 inch, 1.000 nit, xoay lật toàn phần, gần như loại nhu cầu mua monitor rời. Màn xoay 180 độ và nhìn tốt ngoài trời; tuy nhiên nếu cắm jack mic thì xoay đủ vòng sẽ khó. Tiếc là ZR không có hai công cụ đo sáng “huyền thoại” của RED là Traffic Light và Goal Post—hữu ích để tránh cháy sáng, điều còn quan trọng hơn trên ZR—nhưng màn rất sắc với 3,07 triệu điểm và hỗ trợ DCI-P3 cho hiển thị màu chính xác hơn.
Một tích hợp ấn tượng khác là hỗ trợ ghi âm 32-bit FLOAT từ mic trong, hotshoe số, hoặc cổng mic. ZR là máy đầu tiên làm điều này, và thực sự, đây là “game changer”. Âm thanh 32-bit cực khó clip, cho phép thu biên độ lớn về mức âm mà không phá hỏng audio. Thiết lập truyền thống cần máy ghi rời để có 32-bit FLOAT; ghi nội bộ giúp bộ gear gọn hơn nữa.
Tất cả nằm trong thân máy rất gọn nhẹ, chỉ 0,64 kg. Nikon đạt profile mỏng nhẹ nhờ thiết kế không quạt—bất thường với một máy tập trung video mạnh như vậy. Máy cũng có chống rung trong thân 7,5 stop, thứ bạn sẽ không thấy trên bất kỳ máy RED nào.
ZR dĩ nhiên không hoàn hảo. Lỗ tripod quá gần cửa pin/thẻ, làm khó đổi pin/thẻ khi đang gắn chân. Máy dùng Micro HDMI thay vì full-size, và chỉ một khe CFexpress Type-B kèm microSD khiến ghi dự phòng gần như bất khả nếu quay chất lượng cao. Joystick hơi nhỏ và “mềm”, và còn có giới hạn ghi 125 phút gây khó cho phỏng vấn dài.
Dẫu vậy, rốt cuộc Nikon ZR đúng như lời hứa: một tấm vé 2.200 đô la để quay file kiểu RED. Giá trị tuyệt vời cho người quay prosumer. Nikon đã bị tụt lại ở mảng video khoảng một thập kỷ. ZR là kiểu máy mà một hãng làm ra khi họ thực sự muốn “comeback”.
