Tín dụng thuế cho xe điện đã biến mất, và các mẫu Tesla mới “dễ tiếp cận” hơn vẫn chưa thật sự thu hẹp khoảng cách. Gần hai thập kỷ qua, CEO Elon Musk hứa hẹn Tesla sẽ làm ra một chiếc xe điện bình dân để, như ông nói năm 2006, “giúp đẩy nhanh chuyển dịch từ nền kinh tế khai thác–đốt hydrocarbon sang nền kinh tế điện mặt trời.” Giờ đã tới chưa? Cũng tàm tạm.
Vào thứ Ba, Tesla công bố Model Y và Model 3 Standard mới—các biến thể của mẫu SUV cỡ nhỏ và sedan bán chạy—được lược bỏ một số chi tiết cao cấp để hạ giá xuống lần lượt 39.990 và 36.990 đô la. Cả hai rẻ hơn khoảng 5.000 đô la so với bản Premium, giúp bù đắp phần nào—nhưng chưa đủ—khoản tín dụng thuế 7.500 đô la bị Quốc hội do GOP dẫn dắt hủy bỏ mùa hè vừa rồi.
Mức giá này cũng đặt các mẫu mới của Tesla vào nhóm EV “dễ tiếp cận” hơn. Theo Kelley Blue Book, giá giao dịch trung bình của xe điện tháng trước là trên 57.000 đô la.
Nhưng các biến thể mới, trông khá giống những bản Model Y và S cũ hơn, có thể chưa đủ hấp dẫn khách hàng mới chuyển sang điện. “Thị trường đã khao khát một chiếc xe điện rẻ hơn,” Joseph Yoon, nhà phân tích tiêu dùng tại Edmunds, nói. Một mẫu điện gần mốc 30.000 đô la có thể khiến những tài xế từng hoài nghi phải ngoái nhìn, ông nói thêm. Điều này càng đúng trong bối cảnh thuế quan ô tô mới, khi giá của bất kỳ chiếc xe mới nào—bất kể loại nhiên liệu—được dự báo sẽ đội lên thêm hàng nghìn đô la.
Yoon hoài nghi việc giảm giá 10% sẽ là cú hích lớn cho Tesla. “Thay vì lặp lại và cải thiện sản phẩm một cách ý nghĩa, [Tesla] dường như tự cắt giảm mình đôi chút,” Yoon nhận định. Suốt nhiều năm, hãng xe điện này đặt nhịp cho cả ngành. Biến thể mới “gợi cảm giác như một động thái của các hãng truyền thống,” ông nói.
Để cắt vài nghìn đô la khỏi giá Model Y và 3, Tesla đã “cắt gọt”—ngôn ngữ ngành gọi là decontenting (lược bỏ trang bị).
Model Y có thiết kế đầu và đuôi mới, không còn dải đèn nối liền đèn pha và đèn hậu. Xe dùng mâm 18 inch (45,7 cm) tiêu chuẩn, chỉ có ba màu sơn. Chất liệu ghế ít “da thuần chay” hơn, dùng vải nhiều hơn; mái xe được thiết kế lại chỉ có kính ở bề mặt ngoài, và không còn màn hình cho hàng ghế sau. Hệ truyền động yếu hơn—thời gian tăng tốc 0–60 dặm/giờ của bản Standard chậm hơn bản Premium 1,4 giây, đạt 6,8 giây—và pin cho phạm vi ước tính 321 dặm (516,6 km) mỗi lần sạc, so với 363 dặm (584,2 km) ở bản cao cấp.
Model 3 Standard vẫn giữ mái kính nhưng cũng “xuống tóc”: ít chi tiết xa xỉ hơn trên ghế và không có màn hình sau.
Người mua cả hai mẫu vẫn có thể chọn tính năng Full Self-Driving (Supervised) của Tesla—hệ thống hỗ trợ lái có thể tự thực hiện một số tác vụ (đổi làn, giữ tốc, né chướng ngại) nhưng phải được người lái giám sát chặt chẽ mọi lúc. Tuy nhiên, tính năng này có giá thêm 8.000 đô la.
Gần đây, Musk dường như kém hào hứng với việc hãng xe làm mẫu mới. Sáng kiến xe bình dân được hứa hẹn từ lâu được cho là đã bị hủy vào mùa xuân 2024, sau khi Musk yêu cầu công ty tập trung nguồn lực vào robot và công nghệ xe tự lái. (Musk ban đầu phủ nhận, nhưng sau đó xác nhận Tesla sẽ “tái cấu hình” Model Y và 3 để chạm mức giá thấp hơn thay vì ra mẫu mới rẻ hơn.)
Đầu năm nay, Tesla tung bản làm mới của Model Y bán chạy, điều chỉnh thiết kế và nâng hiệu quả, độ thoải mái với giá xấp xỉ bản cũ. Dựa trên các gói tài chính ưu đãi, có vẻ doanh số khởi đầu không mấy thuận lợi. Mẫu bán tải điện Cybertruck bán thấp hơn đáng kể so với kỳ vọng của Musk. Cybercab—chiếc taxi tự lái mang dáng dấp tương lai—được lên lịch sản xuất năm sau, dù công ty chưa vận hành phần mềm tự lái trên đường công cộng mà không có người giám sát an toàn.
Trên toàn cầu, doanh số của hãng giảm 6% so với năm ngoái. Doanh số sụt mạnh đặc biệt ở California—thị trường lớn nhất của hãng tại Mỹ—và ở châu Âu, sau khi Musk hợp tác với chính quyền Trump, và động tác chào kiểu phát xít tại lễ nhậm chức tổng thống hồi tháng Một, khiến một bộ phận quay lưng với thương hiệu.
Dẫu vậy, Musk vẫn có một viễn cảnh cho tương lai Tesla. “Tương lai của công ty về cơ bản dựa trên xe tự hành quy mô lớn và số lượng lớn robot hình người tự động,” ông nói với nhà đầu tư mùa xuân này, lập luận rằng thống trị mảng tự hành và robot có thể khiến Tesla “giá trị như gộp năm công ty tiếp theo.”
