Toàn cảnh: Bức tranh pin toàn cầu 2025

Ngành pin đang bùng nổ với tốc độ chưa từng có. Dự báo, thị trường sẽ cán mốc 400 tỉ đô vào năm 2030, trở thành mảnh ghép cốt lõi trong cuộc đua năng lượng tái tạo và xe điện. Tuy nhiên, vị thế hiện tại lại nghiêng hẳn về châu Á: CATL của Trung Quốc liên tục lập kỷ lục IPO, còn những “ngôi sao” châu Âu như Northvolt lại rơi vào cảnh phá sản.

Câu hỏi đặt ra: Liệu startup châu Âu có còn cửa sống?

Theo Joseba Villate – CEO startup pin xanh alterity – thay vì cạnh tranh trực diện về giá với Trung Quốc, châu Âu cần khai thác lợi thế ngách: sự gần gũi với khách hàng, am hiểu luật môi trường và khả năng đáp ứng các yêu cầu đặc thù.

Bài học từ alterity: Tìm ngách để tồn tại

Alterity không lao vào thị trường pin xe điện đại trà. Thay vào đó, công ty chọn pin cho xe nâng, robot di động, thiết bị công nghiệp trong nhà máy – những phân khúc ít người chú ý nhưng nhu cầu lớn và lợi nhuận cao.

Thông điệp rõ ràng: đừng cố rẻ hơn Trung Quốc, hãy thông minh hơn.

5 chiến lược để startup pin châu Âu bứt phá

1. Nhắm vào ngách chuyên biệt thay vì đua theo quy mô

Các thị trường như hàng không vũ trụ, quốc phòng, thiết bị y tế, gió ngoài khơi đòi hỏi tiêu chuẩn cực cao, nơi sự tuân thủ và sáng tạo quan trọng hơn giá thành. Đây là sân chơi mà nhà sản xuất châu Âu có thể thắng.

Ngoài ra, trung tâm dữ liệu cũng là cơ hội: các “ông lớn” cloud toàn cầu đang chịu áp lực cắt giảm phát thải CO₂ và sẵn sàng trả thêm để có giải pháp pin xanh.

2. Biến luật EU thành “hào rào cạnh tranh”

Châu Âu nổi tiếng với luật môi trường ngặt nghèo: Critical Raw Materials Act, EU Battery Regulation 2023/1542… Thay vì xem chúng là gánh nặng, startup nên biến chúng thành lợi thế.

Doanh nghiệp nào biết chứng minh dấu chân carbon, chuỗi cung ứng bền vững, tái chế cuối vòng đời sẽ trở thành đối tác được các tập đoàn đa quốc gia săn đón.

3. Tận dụng nguyên tắc kinh tế tuần hoàn

Khách hàng ngày càng quan tâm đến toàn bộ vòng đời sản phẩm, không chỉ chi phí ban đầu. Startup nào chứng minh được khả năng tái chế lithium, giảm rác thải, thu hồi vật liệu với tỷ lệ vượt trội sẽ sở hữu “vũ khí bí mật” trong cuộc chơi dài hạn.

4. Kết nối hệ sinh thái công nghiệp châu Âu

Châu Âu có lợi thế về cụm công nghiệp, quỹ phát triển, viện nghiên cứu mà châu Á khó sao chép.

Alterity nhấn mạnh sự hỗ trợ từ chính quyền xứ Basque (Tây Ban Nha) và các dự án hợp tác PERTE là chìa khóa giúp công ty tăng tốc. Đây là lợi thế mà startup nên khai thác triệt để.

5. Đặt giá trị vòng đời lên trên giá rẻ ban đầu

Thay vì cạnh tranh giá, startup châu Âu có thể bán giải pháp bền bỉ hơn, tái chế tốt hơn, dễ tuân thủ hơn.

Ví dụ: Một bộ pin đắt hơn 30% nhưng kéo dài 50% tuổi thọ và giảm rủi ro downtime có sức hút lớn với khách hàng công nghiệp.

Con đường phía trước: Sống cùng, chứ không đối đầu

Châu Âu khó lòng thay thế hoàn toàn pin từ châu Á. Nhưng theo các dự báo, đến năm 2030, sản xuất tại châu Âu có thể đáp ứng 50–60% nhu cầu nội địa, và chiếm 25–30% thị phần pin công nghiệp chuyên biệt nhờ lợi thế công nghệ và quy định.

Mục tiêu không phải là đánh bại Trung Quốc, mà là xây dựng những công ty bền vững, linh hoạt, cộng sinh với hệ sinh thái toàn cầu, qua đó mang lại cấu trúc lưu trữ năng lượng xanh vững chắc cho châu Âu.

Cuộc chơi pin toàn cầu trị giá hàng trăm tỉ đô không chỉ là cuộc đua “ai rẻ hơn”, mà là cuộc chiến ai thông minh hơn, bền vững hơn.

Nếu startup châu Âu kiên định đi vào các ngách giá trị cao, tận dụng luật môi trường khắt khe và khai thác hệ sinh thái địa phương, họ không chỉ sống sót – mà còn có thể trở thành những mắt xích không thể thiếu trong chuỗi cung ứng năng lượng xanh toàn cầu.