AI Agent là gì – và vì sao chúng tạo ra cuộc cách mạng trong phát triển phần mềm chính phủ?

Trong các dự án phần mềm truyền thống của khu vực công, quy trình phê duyệt, kiểm thử và phát hành thường kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm. Nhưng AI agent đang thay đổi toàn bộ nhịp độ đó.

AI agent là hệ thống thông minh có khả năng tự khởi tạo hành động, đưa ra quyết định độc lập và đảm nhận các tác vụ phức tạp cùng với nhóm phát triển. Chúng hoạt động như một “lập trình viên ảo” – có thể viết, kiểm tra và tối ưu mã nguồn theo yêu cầu, đồng thời đảm bảo các tiêu chuẩn bảo mật và quy định pháp lý nghiêm ngặt của chính phủ.

Tác động chính: AI agent giúp rút ngắn thời gian phát triển phần mềm, giảm chi phí nhân sự, và tạo điều kiện cho các sáng kiến chuyển đổi số công được triển khai nhanh hơn, an toàn hơn.

Lộ trình 4 bước để triển khai AI agent trong cơ quan chính phủ

Đưa AI vào hệ thống công không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Theo khuyến nghị của các chuyên gia, các cơ quan nên áp dụng lộ trình 4 bước sau:

1. Xây dựng nền tảng kiến thức AI

Bắt đầu bằng việc thử nghiệm lập trình có hỗ trợ AI trong các môi trường rủi ro thấp, giúp đội ngũ phát triển làm quen với mô hình hợp tác giữa người và máy.

2. Thiết lập khung quản trị và bảo mật

Xây dựng bộ quy chuẩn về truy cập dữ liệu, tiêu chuẩn bảo mật, và đánh giá chất lượng mã. Đây là lớp “hàng rào pháp lý” đảm bảo AI hoạt động trong giới hạn an toàn và đúng sứ mệnh của cơ quan.

3. Triển khai chiến lược

Triển khai AI agent cho các dự án độc lập, có phạm vi rõ ràng, nơi chúng có thể tự động hóa phần lớn quy trình phát triển – như bảo trì mã nguồn, kiểm thử hoặc tái cấu trúc hệ thống cũ.

4. Nâng cao hiệu quả và giám sát liên tục

Xây dựng hệ thống theo dõi, đánh giá hiệu suất và chương trình đào tạo liên tục, nhằm đảm bảo AI học hỏi, thích nghi và hoạt động ngày càng hiệu quả hơn.

AI Agent và sứ mệnh hiện đại hóa hệ thống cũ

Nhiều cơ quan chính phủ vẫn đang vận hành trên những hệ thống phần mềm hàng chục năm tuổi, viết bằng các ngôn ngữ như COBOL. Việc duy trì chúng vừa tốn kém vừa tiềm ẩn rủi ro bảo mật.

AI agent mang đến lời giải:

• Tự động phân tích và cập nhật mã nguồn cũ mà không làm gián đoạn hoạt động.
• Giảm “nợ kỹ thuật” – loại bỏ phần mã lỗi thời hoặc dư thừa.
• Phát hiện và khắc phục lỗ hổng bảo mật.
• Hỗ trợ loại bỏ dần các hệ thống lỗi thời, giúp cơ quan chuyển sang hạ tầng hiện đại mà vẫn giữ nguyên chức năng cốt lõi.

Ví dụ: Một AI agent có thể tự động chuyển đổi phần mềm quản lý dữ liệu COBOL sang Python, đồng thời bảo đảm dữ liệu và nghiệp vụ không thay đổi – điều mà trước đây cần hàng năm làm việc thủ công.

Khung quản trị cho thời đại AI trong khu vực công

Triển khai AI trong các cơ quan chính phủ đòi hỏi khung quản trị toàn diện để đảm bảo tính minh bạch và an toàn:

• Kiểm soát truy cập dữ liệu: quy định rõ ai, hoặc AI nào, được phép xử lý loại dữ liệu nào.
• Tiêu chuẩn tương thích và định dạng dữ liệu: giúp các hệ thống cũ và mới có thể giao tiếp dễ dàng.
• Cơ chế quản lý rủi ro và giám sát an ninh: phát hiện sớm khi AI hoạt động ngoài phạm vi cho phép.
• Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng: đảm bảo mọi kết quả do AI tạo ra đều đạt chuẩn về độ tin cậy và tuân thủ.

Chuẩn bị nhân lực cho kỷ nguyên hợp tác người – AI

Sự xuất hiện của AI agent không thay thế lập trình viên, mà thay đổi vai trò của họ.

Các lập trình viên trong khu vực công cần được khuyến khích:

• Nâng cao tư duy phân tích và sáng tạo;
• Tham gia chương trình đào tạo liên tục về AI, prompt design và giám sát hệ thống;
• Hiểu rõ cách phối hợp hiệu quả với AI agent, giống như quản lý một đồng nghiệp kỹ thuật số.

Kỹ năng mới của lập trình viên hiện đại: không chỉ viết mã, mà còn biết “hướng dẫn” AI viết mã đúng cách.

AI agent không chỉ là công cụ hỗ trợ kỹ thuật – mà là nền tảng chiến lược cho chính phủ số hiện đại.

Chúng giúp rút ngắn thời gian triển khai phần mềm, giảm chi phí duy trì hệ thống cũ, và nâng cao năng lực tự động hóa của toàn bộ hạ tầng công nghệ quốc gia.

Trong kỷ nguyên mà tốc độ đổi mới được đo bằng AI thay vì con người, các cơ quan chính phủ đi đầu trong hợp tác với trí tuệ nhân tạo sẽ là những người dẫn đầu cuộc cách mạng số tiếp theo.