Dịch vụ streaming Deezer vừa chạy một thí nghiệm với sự hỗ trợ của hãng nghiên cứu Ipsos. Kết quả—rằng 97% người không thể phân biệt nhạc do AI tạo hoàn toàn và nhạc do con người làm—nghe thật đáng lo. Nhưng đó cũng không phải toàn bộ câu chuyện.

Trong khảo sát, 9.000 người tham gia nghe ba bản nhạc và được yêu cầu đoán xem bài nào, nếu có, là hoàn toàn do AI tạo ra. Nếu người tham gia không đoán đúng cả ba, họ bị xếp vào nhóm thất bại. Điều đó có nghĩa là nếu bạn đoán đúng hai trong ba, Deezer và Ipsos vẫn nói bạn không thể phân biệt nhạc AI hoàn toàn và nhạc thật.

Deezer đã gửi ba bản nhạc dùng trong nghiên cứu, từ đó một thí nghiệm riêng được thực hiện: 10 người được nghe cùng các bản nhạc và nhận đề bài tương tự. Kết quả cho thấy người nghe gặp khó khăn trong việc nhận diện bài nào hoàn toàn do AI, chỉ một người đoán đúng cả ba. Tuy nhiên, nếu không gộp chung câu trả lời, bức tranh bớt bi quan hơn nhiều: tỷ lệ xác định đúng bài là AI hay do người làm đạt khoảng 43%.

Cũng đáng lưu ý là vài người nói một trong các bài quá tệ, quá “rõ mồn một” là AI, đến mức họ nghĩ đó là cái bẫy và đoán là bài thật.

Không ngạc nhiên, những người tham gia nghiên cứu của Deezer hơi bất ngờ trước việc mình làm kém. 71% thấy ngạc nhiên với kết quả, và 51% nói họ thấy không thoải mái khi không thể phân biệt nghệ thuật do AI và do con người tạo ra.

Ý kiến về tác động bị chia rẽ, với 51% tin rằng AI sẽ dẫn đến việc tạo ra “nhiều nhạc chất lượng thấp, nghe chung chung.” Khá bất ngờ, chỉ 40% nói họ sẽ bỏ qua nhạc AI mà không nghe nếu biết rõ mình gặp nó.

Một điểm mà đa số đồng ý là nhu cầu minh bạch. 80% muốn nhạc do AI tạo được dán nhãn rõ ràng. Hiện tại, đó là cách tiếp cận của Deezer. Họ đã tạo hệ thống tự động phát hiện và gắn nhãn 100% nội dung tạo bởi AI từ các mô hình phổ biến như Suno và Udio. Deezer cũng loại trừ nhạc đã gắn nhãn AI khỏi khuyến nghị theo thuật toán. Spotify mới đây công bố các bước chống AI trên nền tảng, nhưng chưa đi đến mức dán nhãn rõ ràng nội dung AI. Họ đưa ra chính sách về giả mạo bằng AI và bộ lọc spam mới nhằm chặn nhiều kẻ xấu nhất. Nhưng thay vì dán nhãn chung, họ hướng đến hệ thống tín dụng chuẩn hóa, nói rằng “Ngành cần một cách tiếp cận tinh tế cho minh bạch AI, không phải bị ép phân loại mọi bài hát theo ‘là AI’ hoặc ‘không là AI.’” Tuy nhiên, hệ thống đó gần như phụ thuộc vào hãng đĩa và nghệ sĩ trung thực tiết lộ khi bài hát dùng AI, dù chỉ là hỗ trợ pha trộn.

Manuel Moussallam, giám đốc nghiên cứu tại Deezer, nói với The Verge rằng có chút vùng xám quanh nội dung lai có thể dùng các yếu tố AI. Nhưng ông nói đây “không phải vấn đề kỹ thuật. Nó là vấn đề minh bạch và vấn đề đạo đức” đòi hỏi mọi bên liên quan, từ người sáng tạo đến các dịch vụ phân phối nhạc như DistroKid đến nền tảng streaming, phải hành xử có trách nhiệm.

Điều rõ ràng là lượng nhạc do AI tạo ra được tải lên đang ở mức choáng váng, và tiếp tục tăng lên. Deezer nói họ nhận hơn 50.000 bản nhạc AI mỗi ngày, chiếm hơn 34% lượng nhạc thêm vào dịch vụ.

Moussallam nói rằng, dù công ty nhận lượng nội dung AI chóng mặt, nó chỉ chiếm 0,5% lượt nghe, và phần lớn của lát cắt nhỏ ấy là gian lận. Dù thừa nhận điều này gây ra vài thách thức cho Deezer chỉ vì khối lượng, ông không tin nó thay đổi đáng kể trải nghiệm của người dùng. “Con người vẫn tiếp tục tạo nhạc, và họ sẽ tiếp tục nghe nhạc do nghệ sĩ thực thụ làm,” ông nói.

Holly Herndon, người đã dùng rộng rãi các mô hình AI tùy chỉnh trong âm nhạc của mình, đồng ý, nói với The Verge rằng, “chỉ vì ai cũng có thể tạo ra những bản nhạc AI bóng bẩy không có nghĩa là ai cũng sẽ quan tâm đến các bài đó. Thực hành nghệ thuật tinh vi hơn thế nhiều.”

70% người trả lời khảo sát tin rằng các bài nhạc hoàn toàn do AI tạo ra gây đe dọa tới sinh kế của nhạc sĩ, và 64% tin rằng AI có thể dẫn đến giảm sáng tạo. Nhưng Moussallam bớt bi quan hơn, nói rằng, “Chúng ta không đang hướng tới tương lai nơi con người bị loại khỏi quá trình sáng tạo, chỉ là AI sẽ được tích hợp vào các quy trình sáng tạo.”